Menu Zamknij

Rozszerzenie podstawy dla odszkodowania od Skarbu Państwa (gminy) – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2015 r. III CSK 16/15.

Sąd Najwyższy  rozszerza podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa (gminy)

         Zasadą jest, Skarb Państwa (gmina) ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie art. 417 kodeksu cywilnego za szkodę wyrządzoną niezgodnym z prawem działaniem (zaniechaniem) o charakterze władczym, a więc w sytuacji, kiedy występuje wobec obywatela w pozycji nadrzędnej (więcej o odszkodowaniu za działanie lub zaniechanie piszę tutaj: Odpowiedzialność władzy za działanie czy też za zaniechanie?
i tutaj:Co to znaczy – niezgodne z prawem? Podstawa do żądania odszkodowania). Istnieją jednak przypadki, w której takiej zależności władczej nie ma, a mimo to w orzecznictwie przypisuje się gminie odpowiedzialność odszkodowawczą za nieprawidłowe działanie. Przykładem takiego rozszerzania odpowiedzialności przez Sąd Najwyższy jest wyrok z dnia 18 listopada 2015 r. III CSK 16/15.

W sprawie tej Sąd Najwyższy przypisał odpowiedzialność odszkodowawczą gminie za nieprawidłowe sporządzenie testamentu w trybie art. 951 k.c. przez kierownika stanu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że w obecności dwóch  świadków oświadczy swoją wolę ustnie wobec m.in. wójta, sekretarza gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego, a ci spiszą to oświadczenie w protokole podpisanym przez osobę, wobec której wola została oświadczona, spadkodawcę i świadków.

W opisanej sprawie przedstawiciel gminy odebrał oświadczenie ostatniej woli wbrew ww. przepisowi (tj. kiedy świadkowie tej czynności nie byli obecni jednocześnie). Z tej przyczyny testament ten został uznany za nieważny, a powołany w nim spadkobierca wystąpił przeciwko gminie o odszkodowanie.

Problem polegał na tym, że kierownik stanu cywilnego nie wykonywał wobec spadkodawcy żadnych czynności władczych: kierownik powinien tylko spisać w protokole treść ostatniej woli spadkodawcy, złożonej w obecności dwóch świadków. Pozwana gmina kwestionowała swoją odpowiedzialność odszkodowawczą właśnie z powodu braku cech działania władczego jej przedstawiciela.

Sąd Najwyższy był jednak innego zdania. Uznał, że wykonywanie władzy publicznej nie ogranicza się do sfery wykonywania ściśle pojętego imperium (władzy). Przyjął, że w ramach tych mieszczą się wszelkie formy wykonywania tzw. zadań publicznych, nawet tych, które są pozbawione elementu władczego wpływania na sytuację prawną jednostki, a więc także czynności o charakterze porządkowym, organizacyjnym lub inne czynności faktyczne realizowane w wykonywaniu kompetencji przez upoważnione do tego osoby, jeżeli należą do właściwości organów władzy publicznej. W konsekwencji uznał, że stan rzeczy, w którym zadania publiczne państwa nie są wykonywane albo są wykonywane nieprawidłowo, stawiający jednostkę – pozbawioną uprawnień i środków ochrony – w sytuacji przymusu faktycznego, jako obciążający władzę publiczną, powinien rodzić jej odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie art. 417 i nast. k.c. Przymus faktyczny polega tu na tym, że udział osoby urzędowej w sporządzeniu testamentu  w trybie art. 951 k.c. przybiera formę działania publicznoprawnego; jest on obligatoryjny, jeżeli uprawniony zgłosi zamiar sporządzenia takiego testamentu. Dlatego za błąd tej osoby gmina powinna ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą.

Podziel się:

O autorze

Witaj,

nazywam się Jan Górski. Jestem adwokatem specjalizującym się w prawie cywilnym, między innymi w sprawach o zasiedzenie.

Współautorem bloga jest adwokat Michał Górski, doktor nauk prawnych.

Zapraszamy do kontaktu, jak również na naszego drugiego bloga o zasiedzeniu.

adwokat jan gorski odszkodowanie od państwa

Wasze Opinie:

Kancelaria Adwokacka Jan Górski
5.0
Na podstawie 56 opinii
powered by Google
Agnieszka TomczykAgnieszka Tomczyk
21:15 24 Oct 22
Bardzo rzeczowy i dobrze przygotowany do spotkania prawnik. Realnie ocenia szanse wygrania sprawy. Rzetelny i cierpliwy. Polecam serdecznie szczególnie w sprawach zasiedzenia, ponieważ ma ogromna wiedzę i doświadczenie, statystyki mówią same za siebie.
Sylwia Maluszycka-CeliSylwia Maluszycka-Celi
14:36 21 Oct 22
Bardzo polecam współpracę z mecenasem Michałem Górskim. Profesjonalnie poprowadzona sprawa o zasiedzenie nieruchomości, wszystko sprawnie i terminowo. Bardzo dobry kontakt na każdym etapie sprawy, jasne i konkretne wytyczne w sprawie kierunku działania oraz niezbędnych dokumentów. Dodatkowo pan Michał jest bardzo sympatycznym człowiekiem. Polecam serdecznie!
Dagmara DziarnowskaDagmara Dziarnowska
09:04 11 Apr 22
Bardzo polecam korzystanie z usług tej kancelarii. Mecenas Michał Górski est wyjątkowo kompetentny, widać że bardzo sprawny w ocenie sprawy, ktora w moim przypadku jest bardzo skomplikowana. Fachowa porada na poziomie, przy tym miły i serdeczny kontakt i bardzo ludzkie traktowanie. Korzystajcie.
MarlenaMarlena
22:56 22 Mar 22
Bardzo serdecznie polecam Kancelarie Mecenasa Jana Górskiego. Nasza sprawa była bardzo trudna. W trakcie tych kilku lat trwania procesu zawsze dyspozycyjny , przygotowany do każdego spotkania i do każdej rozprawy . W chwilach krytycznych kiedy sprawa się mniej lub bardziej komplikowała Pan Mecenas zawsze emanował opanowaniem i wiarą w sukces. Pełen profesjonalizm. Brawo.Jeszcze raz DZIĘKUJEMY.
Paulina ManiosPaulina Manios
09:40 01 Feb 22
W marcu 2021 r. nawiązaliśmy z Kancelarią współpracę w sprawie dotyczącej zasiedzenia udziałów w nieruchomości. Od samego początku zarówno mec. Michał Górski, jak i mec. Jan Górski wykazali się dużym zaangażowaniem w szczegółowe ustalenie stanu faktycznego sprawy, rozważenie potencjalnych czynników niepowodzenia postępowania sądowego oraz skrupulatne przygotowanie wniosku o zasiedzenie.Dzięki rozległej wiedzy merytorycznej i przede wszystkim doświadczeniu mec. Michała oraz Jana Górskich sąd wydał postanowienie stwierdzające zasiedzenie udziałów już na pierwszej rozprawie. Jesteśmy ogromnie wdzięczni za rzetelność, profesjonalizm, wsparcie i życzliwe, ludzkie podejście do naszej sprawy. Życzymy dalszych sukcesów naukowych oraz zawodowych i z pewnością będziemy polecać!
js_loader
Zobacz wszystkie opinie w Google
Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments