Jakże często mamy do czynienie z brakiem gospodarności przy dysponowaniu środkami publicznymi! Serce boli nieraz, gdy na to się patrzy. Tym bardziej zaskakujące jest, z jaką wręcz zajadłością Skarb Państwa lub gminy bronią się niekiedy przed przypisaniem im odpowiedzialności odszkodowawczej za wyrządzoną szkodę. Zdawałoby się, od kogo wymagać lojalnego postępowania w stosunku do poszkodowanego człowieka, jak nie od tych podmiotów prawa publicznego. Jeżeli drogi Czytelniku masz takie przekonanie, to, niestety, jesteś w błędzie. Moja praktyka prawnicza potwierdza, że nawet przy istnieniu oczywistych przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej i ustaleniu przez rzeczoznawców wysokości szkody, Skarb Państwa i gminy na ogół „idą w zaparte” i nie godzą się wyrównać wyrządzonej szkody dobrowolnie.
Niedawno pisałem o tym, kogo pozywać w sytuacji, gdy szkoda została wyrządzona przez więcej niż kilka jednostek organizacyjnych Skarbu Państwa (zob.Pozew o odszkodowanie od Skarbu Państwa – właściwa reprezentacja ). Teraz chciałbym zająć się kolejną kwestią przy ustaleniu, ustalenia, przeciwko komu mamy wnieść pozew o odszkodowanie – Skarbowi Państwa czy gminie?
Jedną ze stosowanych metod w celu uniknięcia odpowiedzialności odszkodowawczej jest wzajemne jej przerzucanie: przez Skarb Państwa na gminę albo przez gminę na Skarb Państwa. Uprawianie tego swoistego ping ponga, albo – jak kto woli – podrzucanie gorącego kartofla – ułatwiają obowiązujące przepisy, które nie zawsze w sposób precyzyjny rozgraniczają odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa od odpowiedzialności gminy. Wyjątkiem jest tu regulacja zawarta w art. 417 § 2 kodeksu cywilnego, zgodnie z którą, jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa. Solidarna odpowiedzialność stawia poszkodowanego w dobrej pozycji procesowej, gdyż oznacza tu, że może on dochodzić naprawienia szkody, według swego wyboru: tylko od gminy, tylko od Skarbu Państwa, albo od obu tych podmiotów solidarnie.
W wielu wypadkach jednak kwestia, kto ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą: gmina czy Skarb Państwa nie jest prosta i jej rozwikłanie sprawia trudność nawet doświadczonym prawnikom. Przykładem ilustrującym te trudności interpretacyjne może być uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006 r., III CZP 99/06, w której wyjaśniono istotną wątpliwość, kto – Skarb Państwa czy gmina – ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną na skutek decyzji administracyjnej wydanej przez byłe organa terenowej administracji państwowej, w sytuacji, kiedy decyzja taka została uznana za nieważną lub stwierdzono jej niezgodność z prawem po dniu 26 maja 1990 r., czyli po dniu wejścia w życie Przepisów wprowadzających ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm.). Sąd przypisał tę odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbowi Państwa.
Czas na konkluzję. Drogi Czytelniku, jeśli zamierzasz dochodzić naprawienia szkody wyrządzonej przez władzę publiczną i samodzielnie napisać pozew o odszkodowanie, powinieneś upewnić się, czy ponosi ją Skarb Państwa, czy gmina. W razie wątpliwości, warto zasięgnąć porady doświadczonego prawnika. Niewłaściwe pozwanie zakończy się bowiem przegraniem sprawy i obciążeniem kosztami procesu.
Polecam także lekturę innych wpisów:
Pozew o zapłatę odszkodowania od Skarbu Państwa (gminy, powiatu) – czyli na co trzeba uważać przy samodzielnym sporządzaniu pisma
Ile kosztuje sprawa sądowa o odszkodowanie od Skarbu Państwa (gminy, powiatu)?
Zwolnienie z kosztów sądowych w postępowaniu o odszkodowanie od Skarbu Państwa (gminy, powi
Podziel się:O autorze
Witaj,
nazywam się Jan Górski.
Jestem adwokatem specjalizującym się w prawie cywilnym, między innymi w sprawach o zasiedzenie.
Współautorem bloga jest adwokat Michał Górski, doktor nauk prawnych.
Zapraszamy do kontaktu, jak również na naszego drugiego bloga o zasiedzeniu.
Wasze Opinie:
Jeśli wierzycielem był Naczelnik US „X”, a wydającym decyzję i później egzekutorem NUS „Y”, a decyzję ostateczną (wskutek zaskarżenia) wydał DIAS, to w pozwie umieszczać skarb państwa i wymieniać wszystkie jednostki administracyjne?
Szanowny Panie,
Podstawą odpowiedzialności Skarbu Państwa jest bezprawność działania jego jednostek. Jeżeli zarzuca Pan bezprawność wydanych decyzji, to w pozwie należałoby wymienić US X oraz DIAS. Jeżeli zarzuty dotyczą też sposobu wykonania decyzji, to wówczas należałoby uwzględnić także NUS Y.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Witam,
kupiłem mieszkanie od komornika ale z lokatorem, który cały czas w nim mieszka. Zamierzam pozwać gminę tylko mam wątpliwość czy wpisać gmina Sanok czy gmina miasto Sanok bo boje się odrzucenia pozwu. Czy po prostu tak i tak jest prawidłowo?
Pozdrawiam
Wystarczy tytulacja „Gmina Sanok”.
adw. Jan Górski
Szanowni Państwo,
zachęcam do pozostawiania swoich pytań, wątpliwości i uwag w formie komentarzy. Obiecuję, że w miarę możliwości czasowych będę na nie odpowiadał.
Z poważaniem, adw. Jan Górski