Menu Zamknij

Odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkodę spowodowaną przewlekłym postępowaniem w sprawie – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2017 r., IV CSK 393/16.


Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2017 r., IV CSK 393/16 w sprawie zadośćuczynienia za przewlekłość postępowania sądowego

Przedmiotem postępowania w tej sprawie były roszczenia powoda o odszkodowanie, zadośćuczynienie i rentę za szkody wyrządzone mu na skutek długotrwałego postępowania karnego. W sprawie karnej powód był dwukrotnie skazywany za wyłudzenie świadczenia powypadkowego od PZU. Sąd karny wyższej instancji za każdym razem uchylał skazujące wyroki i przekazywał sprawę do ponownego rozpoznania. Po rozpatrzeniu sprawy po raz trzeci, sąd rejonowy wydał wyrok uniewinniający, który został utrzymany w mocy przez sąd okręgowy. Postępowanie przed sądami karnymi trwało w sumie ponad sześć lat.

W sprawie cywilnej sąd okręgowy w pierwszej instancji oddalił roszczenia odszkodowawcze powoda w całości. Na skutek apelacji od tego rozstrzygnięcia, sąd apelacyjny zmienił je częściowo w ten sposób, że przyznał powodowi 15.000 zł. zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Krzywda ta polega na  pogorszeniu się jego stanu zdrowia psychicznego na skutek negatywnych przeżyć związanych z przewlekle toczącą się sprawą karną . Roszczenia powoda sąd o odszkodowanie i o rentę uznał za nieudowodnione i w tym zakresie oddalił jego apelację.

Skarga kasacyjna powoda od rozstrzygnięcia sądu apelacyjnego oddalającego jego roszczenia została oddalona omawianym tu wyrokiem przez Sąd Najwyższy. W uzasadnieniu  tego wyroku Sąd Najwyższy wypowiedział się o kilku następujących ważnych kwestiach, mających znaczenie ogólniejsze dla rozpoznawania tego typu spraw:

  1. Samo ustalenie przewlekłości postępowania sądowego przesądza o naruszeniu obowiązku sądu rozpoznawania spraw w rozsądnym terminie, a tym samym o niezgodności z prawem takiego urzędowania. Stanowi to wyjściową przesłankę dochodzenia przez poszkodowaną stronę roszczeń odszkodowawczych. Jednakże udowodnienie faktu poniesienia szkody oraz jej wysokości obciąża powoda. Powód w rozpoznawanej sprawie takiego dowodu skutecznie nie przeprowadził, stąd oddalenie jego roszczeń o naprawienie szkody majątkowej było uzasadnione.

  2. Stwierdzenie przewlekłości musi być wynikiem przeanalizowania całości postępowania i dokonania na tej podstawie oceny, w którym z fragmentów tego postępowania doszło do nieuzasadnionego zaniechania podejmowania właściwych decyzji procesowych. Sąd Najwyższy potwierdził ocenę sądu apelacyjnego, który ustalił, że na sześć lat postępowania karnego, o przewlekłości tego postępowania można mówić przez okres dwa i pół roku.

  3. Sąd Najwyższy zakwestionował pogląd sądu apelacyjnego, że prawo do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie jest dobrem osobistym. Podkreślił, że naruszenie tego prawa przez sąd prowadzący postępowanie w sposób przewlekły może natomiast prowadzić do naruszenia dobra osobistego określonego w art. 23 k.c. Dopiero naruszenie tego konkretnego, nazwanego dobra, może podlegać odszkodowaniu na podstawie przepisów art. 417, 445 i 448 w zw. z art. 24 k.c. W rozpoznawanej sprawie powód na skutek przeciągającego się nadmiernie postępowania karnego poniósł uszczerbek w postaci pogorszenia się jego stanu zdrowia psychicznego i za tę krzywdę należy mu się zadośćuczynienie w kwocie 15.000 zł. przyznanej przez sąd apelacyjny.

  4. Na kanwie tej sprawy Sąd Najwyższy sformułował następującą tezę, ogólniejszej natury:

Przewidziana w art. 417 § 1 k.c. odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkodę o charakterze majątkowym lub niemajątkowym, wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej, może wynikać z przewlekłego prowadzenia postępowania sądowego. Dobrze zorganizowane państwo powinno bowiem zapewniać obywatelom sprawne funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, w ramach którego sprawy sądowe będą rozpoznawane w rozsądnym terminie i bez zbędnej zwłoki. Naruszenie tego wymogu, jako zachowanie niezgodne z prawem, rodzi odpowiedzialność odszkodowawczą związaną z działalnością tej jednostki władzy publicznej, z której działania lub zaniechania wynika dochodzone roszczenie.

Polecam też lekturę wpisu „Zadośćuczynienie za śmierć pacjenta – wyrok Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu„.

Poradnik  dla rodziców: http://mamozrobtosamo.blogspot.com/

Podziel się:

O autorze

Witaj,

nazywam się Jan Górski. Jestem adwokatem specjalizującym się w prawie cywilnym, między innymi w sprawach o zasiedzenie.

Współautorem bloga jest adwokat Michał Górski, doktor nauk prawnych.

Zapraszamy do kontaktu, jak również na naszego drugiego bloga o zasiedzeniu.

adwokat jan gorski odszkodowanie od państwa

Wasze Opinie:

Kancelaria Adwokacka Jan Górski
5.0
Na podstawie 56 opinii
powered by Google
Agnieszka TomczykAgnieszka Tomczyk
21:15 24 Oct 22
Bardzo rzeczowy i dobrze przygotowany do spotkania prawnik. Realnie ocenia szanse wygrania sprawy. Rzetelny i cierpliwy. Polecam serdecznie szczególnie w sprawach zasiedzenia, ponieważ ma ogromna wiedzę i doświadczenie, statystyki mówią same za siebie.
Sylwia Maluszycka-CeliSylwia Maluszycka-Celi
14:36 21 Oct 22
Bardzo polecam współpracę z mecenasem Michałem Górskim. Profesjonalnie poprowadzona sprawa o zasiedzenie nieruchomości, wszystko sprawnie i terminowo. Bardzo dobry kontakt na każdym etapie sprawy, jasne i konkretne wytyczne w sprawie kierunku działania oraz niezbędnych dokumentów. Dodatkowo pan Michał jest bardzo sympatycznym człowiekiem. Polecam serdecznie!
Dagmara DziarnowskaDagmara Dziarnowska
09:04 11 Apr 22
Bardzo polecam korzystanie z usług tej kancelarii. Mecenas Michał Górski est wyjątkowo kompetentny, widać że bardzo sprawny w ocenie sprawy, ktora w moim przypadku jest bardzo skomplikowana. Fachowa porada na poziomie, przy tym miły i serdeczny kontakt i bardzo ludzkie traktowanie. Korzystajcie.
MarlenaMarlena
22:56 22 Mar 22
Bardzo serdecznie polecam Kancelarie Mecenasa Jana Górskiego. Nasza sprawa była bardzo trudna. W trakcie tych kilku lat trwania procesu zawsze dyspozycyjny , przygotowany do każdego spotkania i do każdej rozprawy . W chwilach krytycznych kiedy sprawa się mniej lub bardziej komplikowała Pan Mecenas zawsze emanował opanowaniem i wiarą w sukces. Pełen profesjonalizm. Brawo.Jeszcze raz DZIĘKUJEMY.
Paulina ManiosPaulina Manios
09:40 01 Feb 22
W marcu 2021 r. nawiązaliśmy z Kancelarią współpracę w sprawie dotyczącej zasiedzenia udziałów w nieruchomości. Od samego początku zarówno mec. Michał Górski, jak i mec. Jan Górski wykazali się dużym zaangażowaniem w szczegółowe ustalenie stanu faktycznego sprawy, rozważenie potencjalnych czynników niepowodzenia postępowania sądowego oraz skrupulatne przygotowanie wniosku o zasiedzenie.Dzięki rozległej wiedzy merytorycznej i przede wszystkim doświadczeniu mec. Michała oraz Jana Górskich sąd wydał postanowienie stwierdzające zasiedzenie udziałów już na pierwszej rozprawie. Jesteśmy ogromnie wdzięczni za rzetelność, profesjonalizm, wsparcie i życzliwe, ludzkie podejście do naszej sprawy. Życzymy dalszych sukcesów naukowych oraz zawodowych i z pewnością będziemy polecać!
js_loader
Zobacz wszystkie opinie w Google
Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments