W poprzednim wpisie (Odszkodowanie od Skarbu Państwa – czy da się obronić przed przedawnieniem? ) wspomniałem o istotnej uchwale pełnego składu Izby Cywilnej z 17 lutego 2006 r. III CZP 84/05 dotyczącej okoliczności, które należy brać pod uwagę, analizując zarzut przedawnienia jako niezgodny z art. 5 kodeksu cywilnego:
Teraz chciałbym opisać bardziej szczegółowo okoliczności, o których wspominał Sąd Najwyższy.
1. Rodzaj dochodzonego roszczenia
Rozróżnienie rodzaju dochodzonego roszczenia bierze się przede wszystkim z ogólnego podziału roszczeń na roszczenia za szkody poniesione na osobie oraz na szkody majątkowe. Roszczenia za szkody na osobie to zadośćuczynienie za doznaną krzywdę i cierpienia spowodowane uszkodzeniem ciała, utratą bliskiej osoby, doznaniem kalectwa, czy inwalidztwa. Z odniesioną w ten sposób krzywdą łączy się często szkody majątkowe, które wyrządził jednocześnie sprawca czynu (deliktu), przykładowo takie jak: koszty leczenia, utrata zarobków, w ogóle zdolności do pracy, czy koszty przystosowania mieszkania do stanu inwalidztwa. Zarówno naprawienie krzywdy, jak i wymienionych tu szkód majątkowych, łączących się bezpośrednio z odniesionymi obrażeniami ciała, są traktowane na ogół mniej restryktywnie przez sądy przy rozpatrywaniu zarzutu przedawnienia w porównaniu do innych, typowych szkód majątkowych, nie związanych ze szkodą na osobie.
2. Przyczyna opóźnienia w jego dochodzeniu
Przyczynami usprawiedliwiającymi opóźnienie w dochodzeniu roszczenia mogą być: długotrwała choroba, połączona z niesprawnością poszkodowanego, długa nieobecność w kraju, a przede wszystkim „gra na zwłokę” Skarbu Państwa lub gminy, które stwarza nadzieję poszkodowanemu na dobrowolne zaspokojenie jego roszczenia.
3. Czas trwania opóźnienia w dochodzeniu roszczenia.
Opóźnienie w dochodzeniu roszczenia, jak to ujmował dawny przepis art. 117 k.c. „nie może być nadmierne”. W orzecznictwie sądowym za dopuszczalne usprawiedliwione przekroczenie terminu przedawnienia przyjmuje się na ogół okres do roku czasu. Wyjątkowo, kiedy pozwanemu Skarbowi Państwa czy gminie można zarzucić naganną „grę na czas”, mająca na celu doprowadzenie do przedawnienia roszczenia, okres ten może być dłuższy. Spotyka się wtedy nawet sprawy, w których ten okres wyniósł trzy lata.
Jeszcze raz pragnę jednak podkreślić, że powołanie się na art. 5 k.c., jako podstawę nieuwzględnienia zarzutu przedawnienia jest skuteczne tylko w wyjątkowych wypadkach. Dlatego też drogi Czytelniku, nie zwlekaj z dochodzeniem należnych Ci roszczeń. Gilotyna czasu przedawnienia tnie bowiem najczęściej bez żadnych skrupułów.
Jeżeli jednak zbliża się koniec terminu przedawnienia, a nie masz skompletowanych dowodów dla dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, sposobem na uniknięcie przedawnienia może być zawezwanie strony pozwanej do ugodowego załatwienia sprawy. O zawezwanie do próby ugodowej należy zwrócić się do sądu rejonowego, właściwego dla siedziby organu Skarbu Państw (gminy), z którym wiąże się dochodzone roszczenie. Zawezwanie sporządza się na piśmie w dwóch egzemplarzach, wskazując kwotę roszczenia i okoliczności, które je usprawiedliwiają. Opłata od takiego zawezwania wynosi 40 zł.
Ważne! – zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg przedawnienia, tak że zaczyna ono biec na nowo (liczy się na nowo), co oznacza, że nie uwzględnia się dotychczasowego upływu czasu przedawnienia.
Podziel się:O autorze
Witaj,
nazywam się Jan Górski.
Jestem adwokatem specjalizującym się w prawie cywilnym, między innymi w sprawach o zasiedzenie.
Współautorem bloga jest adwokat Michał Górski, doktor nauk prawnych.
Zapraszamy do kontaktu, jak również na naszego drugiego bloga o zasiedzeniu.
Wasze Opinie:
